ترامپ WTO را هم تهدید كرد
المور: بعد از سه سال جنگ تجاری دامنه دار میان چین و آمریكا این هفته آمریكا و چین از فاز اول توافق تجاری خود رونمایی كردند، بنظر می رسد صحنه تجارت در دنیا با تغییرات عمده روبرو است.
به گزارش المور به نقل از راهبرد معاصر، دولت ترامپ در حال تدوین یك فرمان اجرائیست كه به سبب آن آمریكا در صورت عدم تحقق خواسته هایش از بسته تجاری ۱.۷ تریلیون دلاری GPA خارج خواهد شد، از طرفی بعد از سه سال جنگ تجاری دامنه دار میان چین و آمریكا این هفته آمریكا و چین از فاز اول توافق تجاری خود رونمایی كردند، این توافق به منزله یك آتش بس بود كه ترامپ به شدت بدان نیاز داشت، ولی در صورت اجرایی شدن این توافق ممكنست مخاطرات بین المللی زیادی را در دنیا رقم بزند، بنظر می رسد چین با این توافق در یك دوراهی راهبردی قرار خواهد گرفت، اینكه چین چه تصمیمی را ستاندن خواهدنمود محل بحث این یادداشت نیست بلكه در این گزارش به توصیف فضای اقتصادی تجاری آینده جهان خواهیم پرداخت كه در آن ممكنست این دو قدرت اقتصادی همكاریهای خطرناك بین المللی را با یكدیگر خواهند داشت. البته این یك امكان بالقوه است، در این نوشتار باتوجه به توافق تجاری آمریكا و چین آینده روابط تجاری ای كه ترامپ شكل خواهد داد را بررسی خواهیم كرد.
هسته اصلی توافق های جدید آمریكا چیست؟
پیش از شروع دولت ترامپ حتی نشریه اكونومیست كه وابستگی هایی به دموكرات ها دارد از اینكه خیلی از صنایع در آمریكا تعطیل شده و یا به خاطر نظام مالیاتی صرفه بیشتری برای این پیدا كردند تا در سایر كشورها كار كنند، انتقاد می كرد. در واقع شعاری كه ترامپ به وسیله آن روی كار آمد در واقع خواسته خود آمریكایی ها بود، شرایط به شكلی پیش رفته بود كه بهره برندگان مزیت های اقتصادی آمریكا سایر كشورها بودند.
بزرگترین مشكل البته با چین بود كه بیشترین كسری تجاری آمریكا با آن كشور رقم می خورد، ترامپ كه خودرا آقای تعرفه ها می داند با روی كار آمدن جنگ تجاری ای را با چین آغاز نموده و داستان دامنه داری از تعرفه ها را در روابط دو كشور آغاز كرد، نكته جالب اینجاست كه در سه سالی كه این جنگ تجاری در جریان بود بزرگترین برد را كشورهایی نظیر اعضای اتحادیه اروپا و ژاپن كردند كه با سبدهای تجاری چین-آمریكا را از آن خود كردند.
در عین حالی كه جنگ تجاری میان این دو كشور در جریان بود آمریكا فشار زیادی را بر روی مبادی انرژی چین وارد كرد، یكی از این مبادی البته ایران بود این در حالی بود كه طرف ایرانی با خوش خیالی تمام كه حاصل از برجام بود روی خوشی به طرف چینی نشان نداد و كدورت هایی میان دو كشور در عرصه اقتصادی روی داد.
اما منطق تجاری چین از ظرایف جالب توجه سیاست این كشور است، این كشور همیشه می كوشد به وسیله متنوع سازی سبد وارداتی خود یك توازن جهانی را رقم میزند، این كشور همه نیازهای خودرا از سبد یك اردوگاه سیاسی جهانی تامین نمی كند، مثلاً همچنان میزان مشخصی از واردات خودرا از آمریكا و كشورهای در اردوگاه آمریكا خریداری می كند تا در زمان های لازم شوك های دردآوری به اقتصادش وارد نشود و نیازهایش مورد معامله و مذاكرات دیگر كشورها قرار نگیرد.
عنصر مركزی مرحله اول توافقنامه تجاری ترامپ با چین كه در ۱۵ ژانویه امضا شده است پیش بینی تعهدی است كه پكن برای واردات كالاها و خدمات آمریكایی به میزان ۲۰۰ میلیارد دلار افزون بر میزان فعلی طی دو سال آینده است. ترامپ مطمئناً در مبارزات انتخاباتی مجدد خود، این مسئله را بارها و بارها استناد خواهدنمود. البته خیلی از كارشناسان توجه داشتند كه وعده های داده شده چین كوتاه مدت است.
نماینده تجاری ترامپ (USTR)رابرت لایت هایزر با احترام به همه یادآوری كرد كه ایالات متحده و چین «دو سیستم اقتصادی بسیار متفاوت» دارند و «قوانین و شیوه های تجاری جدید» باید برای هر دو طرف مفید فایده باشد.
۶ شاخص تحلیلی درباره توافق های تجاری آینده جهان
اقتصاد جهانی بااینكه یك كل واحد نیست ولی به صورت عمومی یك شبكه در هم تنیده و مرتبط به هم است همین طور از این جهت كه چین و آمریكا قدرت های شماره یك و دو اقتصاد جهانی هستند می توان گفت این دو در حد خود دو قطب شبكه اقتصاد هستند، رفتارشناسی این دو قطب از این جهت برای هر كشوری مهمست.
كسری تجاری تنظیم كننده روابط سیاسی آینده جهان است
آنچه روابط بین المللی میان كشورهایی كه اقتصاد جز اولویت های آنهاست تنظیم می كند، كسری تجاری است، به میزانی كه كشوری كسری تجاری منفی تری نسبت به كشور مقابل داشته باشد تندتر با او برخورد می كند، نكته بسیار مهم در این توافق این است كه منطق این توافق اقتصادی به هیچ وجه برای بسط تجارت نیست، بلكه به دنبال یك تجارت مدیریت شده در دنیا است، به صورتی كه سبدهای تجاری دو كشور را به سمتی هدایت می كند كه تراز تجاری میان دو كشور متوازن شده و با سایر كشورها توازن به نفع دو كشور باشد، این یعنی از منظر اقتصادی شبه ائتلاف تجاری واشنگتن-پكن دست برتری را نسبت به سایر كشورها (حتی اروپاییان و دیگر متحدان آمریكا) خواهد داشت. بااینكه این توافق بسیار كوتاه مدت و شكننده است ولی در صورت ادامه یافتن، تبدیل به یكی از بزرگترین ائتلاف های جهانی خواهد شد.
در واقع بعنوان مثال سویا كه بزرگترین صادركننده آن ایالات متحده است. صادرات این محصول ایالات متحده به چین در سال ۲۰۱۷، ۱۳.۹ میلیارد دلار بوده است كه بیشتر از یك سوم واردات چین در این بخش است. گسترش صادرات سویا در آمریكا می تواند به ضرر كشورهایی مانند برزیل و آرژانتین باشد. افزایش صادرات غلات آمریكایی مانند گندم و ذرت می تواند به استرالیا، ویتنام یا تایلند لطمه برساند. صادرات محصولات غذاهای دریایی مانند ماهی و خرچنگ می تواند تقاضای چین را از روسیه یا كانادا كم كند.
یا محصولات صنعتی تحت پوشش این قرارداد؛ صادرات وسایل نقلیه موتوری ایالات متحده به چین در سال ۲۰۱۷، ۱۳ میلیارد دلار بود كه تقریباً یك چهارم واردات چین در این بخش بود. ایالات متحده می تواند صادرات خودرو را با هزینه اتحادیه اروپا یا ژاپن گسترش دهد. سفارشات هواپیما از بوئینگ ممكنست به ضرر ایرباس اتحادیه اروپا افزایش یابد. صادرات اضافی ماشین آلات صنعتی ایالات متحده می تواند تجارت چین با اتحادیه اروپا، ژاپن و كره را كم كند و در داروسازی اتحادیه اروپا و سوئیس می توانند از بازار خودرا از دست بدهند.
سال پایه این توافق برای محاسبات ۲۰۱۷ است و این توافق میزان ۱۳۴ میلیارد دلار از ۱۸۰ میلیارد دلار تجارت سال ۲۰۱۷ را كه سال پایه این توافق است پوشش می دهد، در واقع ۴ دسته عمده خدمات، كشاورزی، صنعت و انرژی در این توافق مدنظر قرار گرفته است و مواردی باقی مانده را چین می تواند از كشورهای عصبانی و ضرر كرده بخرد.
شكل گیری سازوكار خطرناك مالی و ایجاد مخاطراتی برای ایران
یكی از اركان ۴ گانه توافق چین و آمریكا بخش خدمات است؛ در فصل چهارم خدمات مالی، تعهدات خاص چینی برای بهبود صادرات ایالات متحده از خدمات پرداخت الكترونیكی (ویزا، مستر كارت و آمریكا اكسپرس)، خدمات بانكی، آژانس های رتبه بندی اعتبار، مدیریت دارایی های مالی، بیمه، اوراق بهادار، مدیریت صندوق و خدمات آتی سخن به میان آمده است، این مورد را به جرأت می توان نگران كننده ترین بند این توافق دانست، این نگرانی از چند جهت است، نخستین نگرانی از این جهت است كه اقتصاد جهانی در عصر ما یك اقتصاد خدماتی شده است، آنچه كشاورزی و صنعت و تجارت را تنظیم می كند دقیقاً بخش خدمات است، دومین نگرانی نیز از این جهت است كه به هم پیوستگی هر چه بیشتر اقتصادهای آمریكا و چین در عرصه خدمات مالی برای ایران به شدت بد تمام خواهد شد، چونكه مغز تحریم های مقابل ایران تحریم های مالی و خدمات مالی است.
انستیتو پترسون برای اقتصاد بین الملل بخش مالی توافق چین و آمریكا را بزرگترین برگ برنده آمریكا می داند، خطر گسترش بیش از اندازه سازوكارهای مالی آمریكا در اقتصاد جهانی برای همه كشورها مخاطرات جدی ای را به همراه می آورد.
واكنش تند سایر كشورها و بالا رفتن به هم پیوستگی اقتصاد دو كشور
همانطور كه گفته شد این توافق به دنبال راه اندازی یك «تجارت كنترل شده» است، كنترل شده از این جهت كه روابط بین الملل چین با سایر كشورها گرفتار تغییر خواهد شد، همین موجب بروز تنش در جهان خواهد شد، شاید اولیه ترین گزینه درگیری ایجاد دامنه وسیعی از درگیریهای قضائی چین با سایر كشورها در WTO و به سبب عدم رعایت اصل مطلوب ترین كشور و ایجاد تبعیض در واردات خواهد بود ولی در بلندمدت به صورت بالقوه قابلیت این را خواهد داشت كه روابط بین الملل را دستخوش تغییرات اساسی كند.
ایجاد چشم انداز ركودی اقتصاد جهانی با توافق تجاری چین و آمریكا
همانطور كه گفته شد این توافق نه بمنظور افزایش حجم تجارت جهانی كه بمنظور كنترل آن صورت خواهد گرفت، همین چشم اندازی ركودی را برای اقتصاد دنیا پدید خواهد آورد، این علاوه بر این است كه این توافق تنش های سیاسی را میان كشورها افزایش خواهد داد.
برنده نهایی و بلندمدت این توافق ها چین است
با وجود اینكه چین تضمین داده است میزان واردات خود از آمریكا را به میزان ۲۰۰ میلیارد دلار افزایش دهد اما بنظر می رسد برنده نهایی این توافق خود چین خواهد بود، چونكه او با تنظیم برخی كسری های تجاری با سایر كشورها و پی گرفتن پروژه جهانی جاده ابریشم تبدیل به قطب تنظیم گر اقتصاد جهانی خواهد شد.
آینده چه خواهد شد؟
۱- این نوشتار با بدبینانه ترین سناریو تدوین شده است، بر این اساس با ادامه یافتن توافق تجاری آمریكا و چین توازن جهانی تجارت به نفع آمریكا متمایل خواهد شد.
ولی عواملی وجود دارد كه این بدبینی نسبت به این توافق تجاری را كاهش خواهد داد. همچون آنها این است كه؛
۲- اختلافات سیاسی چین و آمریكا به خصوص در مسائل ژئوپلیتیك افزایش یافته است، به خصوص چین در به صورت انفجاری نیروی دریایی خودرا گسترش می دهد.
۳ - علاوه بر این در این توافق بر سر موارد اساسی مانند میزان یارانه ای كه چین به بنگاه های اقتصادی چینی می دهد بحثی به میان نیامده و این خود از گسل های بالقوه بروز تنش مجدد است،
۴- علاوه بر این ایجاد ائتلاف تجاری میان آمریكا و چین خود نقض كننده اصل ذاتی روابط بین الملل یعنی اصل توازن است كه همین بزرگترین مانع پیشبرد این توافق تجاری است. بنظر می رسد ترامپ تنها بتواند از این توافق در انتخابات بهره ببرد نه بیشتر از آن!
۵- اهداف ترامپ از این توافقنامه بسیار بلندپروازانه بوده و موجبات تنش در عرصه بین المللی را بالا می برد. این در حالیست كه خود اقتصاد آمریكا توانایی تامین نیازهای وارداتی در نظر گرفته شده در توافق نامه برای چین را ندارد.
منبع: المور
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران المور در مورد این مطلب