استعاره ای از وطن در بی خوابی حیدو هنرمندی چندوجهی است
المور: المور: کارگردان بی خوابی مردمان نجیب ضمن اشاره به قابلیت بازیگران خود بر مفهوم وطن در این اثر نمایش اصرار کرد و از نمادپردازی ها در این اجرا گفت.
سام موسایی کارگردان نمایش «بی خوابی مردمان نجیب» که این شب ها در پردیس تئاتر شهرزاد به صحنه رفته است در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ی موضوع این نمایش توضیح داد: «بی خوابی مردمان نجیب» ایده ای است که حدود دوازده سال پیش در ذهنم شکل گرفت. نه فقط در ذهن من، بلکه در ذهن خیلی از افراد جامعه ما نیز این دغدغه وجود داشته است. ما هر روز می دیدیم که یکی از اطرافیانمان برای همیشه یا دست کم به تصور آن زمانمان برای همیشه، ایران را ترک می کند. خود من نیز تجربه مهاجرت داشته ام و می دانستم چیزی که انسان از اینجا با خود می برد، تنها رویاها و تصاویری است که در ذهن دارد اما برخی چیزها را نمی توان با خود برد؛ چیزهایی که فقط در ایران و وطن ریشه دارند. وی افزود: اینجاست که استعاره «خواب» به میان می آید؛ استعاره ای از آن چه در اینجا داریم و هیچ جای دیگر نمی توانیم داشته باشیم؛ خانواده، برکت، واژه ها و مفاهیمی که اساساً ترجمه ناپذیرند و اگر هم ترجمه شوند معنا و جوهره شان را از دست می دهند. همین مفاهیم از همان شروع مرا بسمت «بی خوابی مردمان نجیب» کشاند. قصه نمایش بر بستری بنا شده که در یک اسکله می گذرد. سربازی در ایام پایانی خدمت خود در آن اسکله حضور دارد و از روزی که به آنجا آمده نتوانسته بخوابد. اسکله فضایی شلوغ دارد و مانند یک ترمینال یا چهارراه پررفت وآمد است و آدم هایی مانند سیگارفروش، فالگیر یا شیشه شوی خودرو در آن حضور دارند. در بین آنها فالگیری هست که بر خلاف دیگران، وقتی به اسکله می رسد، می تواند بخوابد، اما او هم قصد رفتن دارد. فالگیر تمام تلاشش را می کند تا سرباز را راضی کند اجازه دهد که او نیز برود. سرباز در مقابل عبور هر فرد بدون جواز، از او باجی می گیرد و باجش، موسیقی ای است که او را تحت تأثیر قرار می دهد...
این بازیگر با سابقه تئاتر اضافه کرد: سرباز با موسیقی می تواند برای لحظه ای چشمانش را ببندد و خوابی را که زمانی داشته بازسازی کند. این مورد از تجربه شخصی خودم می آید. یادم است سال ۱۳۹۰ که خارج از ایران بودم، به هیچ عنوان آرامش نداشتم. مجموعه تلویزیونی «روزی روزگاری» را که حتی آن زمان هم قدیمی بود، هر شب بازنگری می کردم تا حس جاماندگی ام کمتر شود. یا موسیقی محمدرضا شجریان و نغمه های جنوبی را همیشه همراه خود داشتم، چون بدون آنها نمی توانستم بخوابم. انگار این همان نقطه اتصال و بازگشت ماست. در نمایش نیز فالگیر از قوم دیگری کسی را می یابد که با خواندن، سرباز را به خواب می برد تا او و دیگران بتوانند بروند. شخصیت فالگیر و دیگران در واقع بخشی از خود سرباز هستند. آنها چیزهایی را می بینند و می شنوند که سرباز نمی بیند و نمی شنود. موسیقی نمایش هم کاملا برای همین اثر ساخته و تنظیم شده است. اشعار و موتیف های موسیقی مختص «بی خوابی مردمان نجیب» تولید شده است. موسایی در ارتباط با طراحی صحنه این نمایش بیان نمود: طراحی صحنه نیز الهام گرفته از تجربه شخصی من در اسکله قشم بود؛ جایی که سربازی خسته و فالگیری نشسته را کنار هم دیدم. در طراحی نمادها، من چند عنصر اصلی را وارد کار کردم برای نمونه آیین «زار» که در جنوب ایران رواج دارد. زار مراسمی است آمیخته با موسیقی و رقص که به باور مردم برای رهایی از بادها و جن هایی برگزار می گردد که از آفریقا می آیند و در بدن انسان ها حلول می کنند. من از همین آیین «زار» برای نمایش «در بند بودن» سرباز و بی خوابی او بهره گرفتم. نمادهایی چون طناب، دایره بی بازگشت، چمدان های سبک و سنگین و کاسه فالگیر (کاسه سرنوشت) نیز در طراحی حضور دارند.
کارگردان نمایش «بی خوابی مردمان نجیب» درباره ی شیوه بازیگری در این نمایش عنوان کرد: همکاری با حیدو هدایتی تجربه ای ویژه بود. او هنرمندی چندوجهی است؛ موزیسین، عکاس، نقاش، مجسمه ساز و تدوینگر. گرچه اولین تجربه رسمی اش در بازیگری بود اما به علت شناخت عمیق و دیرینه ای که از او داشتم، این مسیر برایمان هموار شد. متن سال ها در ذهنش رسوب کرده بود و همین به کیفیت بازی اش بسیار کمک کرد. افزون بر آن، وی در نمایش بشکل زنده موسیقی اجرا می کند و چالش من این بود که میان بازیگری و اجرای موسیقی هماهنگی برقرار شود. از طرفی، زیبا دریاسفر سابقه طولانی در تئاتر دارد و بارها در جشنواره های مختلف حضور داشته است. او بازیگری توانمند و مسلط است و همکاری با او غنیمت بزرگی برای نمایش شمرده می شود. موسایی در انتها بیان نمود: صحنه نمایش به سبک ابزورد طراحی شده است؛ اسکله ای غیررئالیستی که گاه مربع است، گاه مثلث و یا گرد. نمادهایی چون دود، نورپردازی وهم آلود و ویدیو مپینگ، فضا را شکل می دهند. با این همه، برای شکستن این وهم، از ویدیوهایی بهره برده ام که مخاطب را به زمان حال بازمی گردانند. تمرین های نمایش فشرده و کمتر از ۲۰ روز بود، اما به علت شناخت عمیق اعضا از متن، کار به سرعت پیش رفت. دور نخست اجراهای ما تا هجدهم شهریور ادامه می یابد و بعد از آن، بسته به شرایط، درباره ی دور دوم تصمیم گیری می نماییم. تابحال بیشتر از چهار هزار نفر نمایش را دیده اند که این برای من انگیزه بزرگی برای ادامه مسیر است.
نمایش «بی خوابی مردمان نجیب» از ۲۴ مرداد تا ۱۸ شهریور هرشب ساعت ۲۰ در سالن شماره یک پردیس تئاتر شهرزاد به صحنه می رود. عوامل اصلی این نمایش عبارتند از نویسنده و کارگردان: سام موسایی، تهیه کننده: شهرزاد جعفری و بازیگران: سام موسایی، حیدو هدایتی و زیبا دریاسفر. در خلاصه داستان این نمایش آمده است: قصه اسکله ای که آدم ها برای ترک خاکشان از آن استفاده می نمایند. یک طوفان اسکله را به تعطیلی می کشاند و این تعطیلی راز بزرگ اسکله را از میان ریتم و ملودی بادها برملا می کند. عکس ها از رضا جاویدی است.
منبع: almur.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران المور در مورد این مطلب